Voedseltransitie - De Schaal van Kampen

De noodzaak

Hoe zorgen we voor een voedselsysteem dat een positieve impact heeft op aarde, mens, dier en economie? Dat is de vraag waar het allemaal om draait.

De lijst problemen is eindeloos. 18 – 20% van onze klimaatverandering komt door onze landbouw- en voedselproductie. De biodiversiteit holt achteruit, een tekort aan schoon water en grondstoffen dreigt. Zeeën raken leeggevist, we gebruiken kostbare landbouwgrond in derde wereldlanden om onze veestapel te voeden. Terwijl granen en eiwitten als soja en lupine waardevol voedsel voor mensen zijn. Ruim 800 miljoen mensen op de wereld heeft niet genoeg te eten; meer dan een miljard mensen is te dik omdat ze te veel en ongezond eet. Vet, zoet, bewerkt en koolhydraatrijk eten maakt ons letterlijk ziek. Onze efficiënte landbouwproductie – veel voor weinig – heeft tal van nare bijwerkingen. Het ene voedselschandaal is nog niet weggeëbd, of het volgende eist een plek op in de krantekolommen. Je zou er moedeloos van worden. Toch kunnen we ons dat niet permitteren. Daarvoor is ons voedsel eenvoudig te belangrijk. En liggen er te veel kansen juist in Nederland om het anders te gaan doen. Aan de slag, dus!

Er is een stevige omslag nodig naar een andere consumptie en productie van ons voedsel. Meer plantaardig en minder dierlijk, verser en onbewerkter, handel in eerlijke en transparante voedselketens, productie binnen regionale kringlopen, geen verspilling. Dit zijn slechts enkele elementen van zo’n transitie. We kunnen niet alles bij het oude laten en alle elementen van de keten verduurzamen. Dat lost te weinig op. De transformatie van ons wereldwijde voedselsysteem naar een systeem dat past binnen de grenzen van de planeet, is de uitdaging.

Systeemverandering

Zo’n transitie gaat niet over kleine stapjes. Het gaat over een onomkeerbare en radicale verandering van het discours. Dit vergt moed. Het vergt inzicht in de bottlenecks en kennis van de – soms kleinschalige – innovaties die het verschil kunnen maken. Het vergt een visie op hoe die verandering kan plaatsvinden op een manier die voor iederéén eerlijk is. Maar bovenal vergt zo’n transitie lef, veel liefde en een beetje lol gedurende de rit.